Máy biến áp dầu là loại máy biến áp sử dụng dầu cách điện và làm mát, giúp thiết bị vận hành ổn định, an toàn và bền bỉ. Với khả năng tản nhiệt hiệu quả, tuổi thọ cao và chịu tải tốt, máy biến áp dầu được ứng dụng rộng rãi trong các trạm biến áp, khu công nghiệp, nhà máy sản xuất cũng như hệ thống điện quốc gia. Để hiểu rõ hơn về cấu tạo, công dụng của loại máy biến áp này. Hãy cùng VN Đại Phong tìm hiểu sâu qua bài viết dưới đây bạn nhé!
Máy biến áp dầu là gì?
Máy biến áp dầu là loại máy biến áp có các cuộn dây và lõi thép được ngâm hoàn toàn trong dầu cách điện chuyên dụng. Dầu này không chỉ thực hiện chức năng cách điện giữa các vòng dây, lớp dây, giữa cuộn dây với lõi thép và vỏ máy, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tản nhiệt, giúp máy vận hành ổn định và kéo dài tuổi thọ.
- Lựa chọn đúng thiết bị: Mỗi loại máy biến áp dầu được thiết kế cho những ứng dụng và điều kiện vận hành cụ thể. Chọn sai có thể dẫn đến lãng phí, không đáp ứng đủ công suất hoặc thậm chí gây hư hỏng.
- Vận hành an toàn và hiệu quả: Hiểu rõ đặc tính của máy giúp quá trình lắp đặt, vận hành và bảo dưỡng được thực hiện đúng kỹ thuật, đảm bảo an toàn cho người và thiết bị, đồng thời tối ưu hóa hiệu suất.
- Tối ưu chi phí: Lựa chọn đúng loại máy phù hợp với nhu cầu giúp tránh chi phí đầu tư ban đầu quá cao hoặc chi phí vận hành, bảo dưỡng tốn kém sau này.

Cấu tạo của máy biến áp dầu
Máy biến áp dầu được thiết kế với nhiều bộ phận chính và phụ trợ, đảm bảo khả năng truyền tải điện năng an toàn, ổn định và bền bỉ. Cấu tạo cơ bản của máy biến áp dầu bao gồm:
- Cuộn dây: Gồm cuộn sơ cấp (nhận điện áp đầu vào) và cuộn thứ cấp (cung cấp điện áp đầu ra). Số vòng dây quyết định tỷ lệ biến đổi điện áp.
- Lõi thép: Thường làm từ thép silic có khả năng dẫn từ tốt, giúp truyền từ thông giữa các cuộn dây.
- Vỏ bọc và hệ thống làm mát: Bảo vệ các bộ phận bên trong, đồng thời chứa dầu cách điện và hỗ trợ tản nhiệt qua bình dầu, ống dẫn, quạt gió hoặc bộ tản nhiệt.
- Dầu cách điện và làm mát: Có tác dụng cách điện, chống phóng điện và duy trì nhiệt độ ổn định cho máy biến áp trong quá trình hoạt động.
- Thiết bị điều chỉnh điện áp: Cho phép thay đổi tỷ lệ điện áp giữa hai cuộn dây để đáp ứng nhu cầu sử dụng.
- Bộ phận phụ trợ: Gồm van xả khí, van xả dầu, công tắc cách ly, cảm biến nhiệt độ, đồng hồ áp suất và đồng hồ mức dầu để kiểm soát và bảo trì.
- Thiết bị bảo vệ: Như rơle Buchholz, cầu chì, công tắc tự ngắt… giúp bảo vệ máy khỏi sự cố quá tải, ngắn mạch hoặc rò điện.
- Đầu nối và thiết bị đo lường: Bao gồm đầu nối điện áp, đầu nối mặt đất và đồng hồ đo điện áp, dòng điện, công suất để giám sát hoạt động.

Với cấu tạo đa dạng và đồng bộ, máy biến áp dầu không chỉ đáp ứng yêu cầu truyền tải điện năng hiệu quả mà còn đảm bảo an toàn cho hệ thống điện trong nhiều điều kiện vận hành khác nhau.
Phân biệt máy biến áp dầu và máy biến áp khô
Dưới đây là bảng so sánh một số đặc điểm chính giữa 2 loại máy biến áp: Dầu và Khô
Đặc điểm | Máy biến áp dầu | Máy biến áp khô |
---|---|---|
Môi trường cách điện/làm mát | Dầu khoáng cách điện (hoặc dầu tổng hợp, dầu thực vật) | Nhựa epoxy đúc (cast resin) hoặc không khí (ventilated dry type) |
Cấu tạo | Thùng dầu, cánh tản nhiệt, sứ xuyên, bình dầu phụ (tùy loại), bộ điều chỉnh điện áp | Cuộn dây được đúc trong nhựa epoxy hoặc để hở, không có thùng dầu, làm mát tự nhiên/quạt |
Kích thước | Thường lớn hơn và nặng hơn cho cùng công suất | Gọn nhẹ hơn, tiết kiệm không gian lắp đặt |
Vị trí lắp đặt | Thường lắp đặt ngoài trời, hoặc trong nhà (cần biện pháp phòng cháy đặc biệt) | Ưu tiên lắp đặt trong nhà, những nơi yêu cầu cao về an toàn cháy nổ (chung cư, TTTM) |
Bảo dưỡng | Cần kiểm tra chất lượng dầu định kỳ, lọc dầu, thay dầu, xử lý rò rỉ | Ít yêu cầu bảo dưỡng hơn, chủ yếu là vệ sinh và kiểm tra siết lại các đầu nối |
Chi phí ban đầu | Thường thấp hơn | Thường cao hơn |
An toàn cháy nổ | Rủi ro cháy nổ cao hơn do sử dụng dầu dễ cháy | An toàn hơn, vật liệu cách điện khó cháy hoặc tự dập tắt |
Tuổi thọ | Có thể rất cao (25-30 năm hoặc hơn) nếu được bảo dưỡng tốt | Cao, ổn định (thường khoảng 20-25 năm) |
Độ ồn khi vận hành | Thường êm hơn | Có thể ồn hơn do rung động của cuộn dây và lõi thép truyền trực tiếp ra không khí |
Hiểu rõ sự khác biệt này giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt khi lựa chọn loại máy biến áp phù hợp nhất với yêu cầu kỹ thuật, điều kiện môi trường lắp đặt và ngân sách dự án.
Những lưu ý quan trọng khi chọn mua máy biến áp dầu
Để đảm bảo bạn chọn được một chiếc máy biến áp dầu chất lượng và phù hợp, hãy lưu ý những điểm sau:
- Kiểm tra kỹ thông số kỹ thuật trên nhãn máy (nameplate): Các thông tin quan trọng như công suất (kVA/MVA), điện áp sơ cấp/thứ cấp (kV), tổ đấu dây, tần số (Hz), dòng điện định mức, tiêu chuẩn sản xuất… phải rõ ràng và phù hợp với yêu cầu.
- Quan sát tình trạng bên ngoài: Kiểm tra kỹ vỏ thùng có bị móp méo, trầy xước, các mối hàn có chắc chắn không. Tình trạng sơn phủ, các sứ xuyên có bị nứt vỡ, bám bẩn không.
- Kiểm tra mức dầu và tình trạng dầu (nếu có thể): Đối với máy kiểu hở, kiểm tra mức dầu qua kính thăm dầu trên bình dầu phụ, đảm bảo dầu ở mức quy định. Nếu có điều kiện, có thể lấy mẫu dầu để kiểm tra sơ bộ màu sắc, độ trong.
- Yêu cầu đầy đủ giấy tờ: Luôn yêu cầu nhà cung cấp cung cấp đầy đủ giấy tờ chứng nhận chất lượng (CQ), chứng nhận xuất xứ (CO – nếu là hàng nhập khẩu), biên bản thí nghiệm xuất xưởng của nhà sản xuất.
- Một khía cạnh quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả vận hành và chi phí điện năng chính là tổn thất trong máy. Để hiểu rõ hơn về Các loại tổn thất trong máy biến áp, bạn có thể tìm đọc bài viết chi tiết của chúng tôi, điều này sẽ giúp bạn đánh giá tốt hơn chất lượng của máy.
- Lựa chọn nhà cung cấp uy tín: Mua hàng từ các nhà phân phối chính hãng, có uy tín trên thị trường như VN Đại Phong để đảm bảo chất lượng sản phẩm, nguồn gốc rõ ràng và dịch vụ hậu mãi, bảo hành chu đáo.
- Đừng bỏ qua các phụ kiện đi kèm: Kiểm tra các phụ kiện như van xả dầu, van lấy mẫu dầu, rơle hơi (Buchholz relay), rơle nhiệt, bộ chỉ thị nhiệt độ dầu và cuộn dây, bộ điều áp dưới tải (OLTC – nếu có)…

Lời khuyên từ chuyên gia Nguyễn Văn Minh:
“Đừng chỉ nhìn vào giá cả khi chọn mua máy biến áp. Một chiếc máy biến áp chất lượng, phù hợp với điều kiện vận hành thực tế sẽ mang lại giá trị lâu dài và sự an tâm trong suốt quá trình sử dụng. Hãy luôn yêu cầu đầy đủ hồ sơ kỹ thuật và ưu tiên các thương hiệu đã được kiểm chứng trên thị trường.”
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào cần giải đáp hoặc cần tư vấn chuyên sâu hơn về việc lựa chọn máy biến áp dầu hay các thiết bị điện khác,… Đừng ngần ngại liên hệ với đội ngũ chuyên gia của VN Đại Phong qua số Hotline 0935 650 918. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn!
Tham khảo nhanh các sản phẩm máy biến áp dầu tại VN Đại Phong: