Van bi tay gạt – Cấu tạo, nguyên lý hoạt động

Van bi tay gạt

Van bi tay gạt (còn gọi là van gạt, tiếng Anh: Lever Ball Valve hay Lever Handle Ball Valve) là một trong những loại van công nghiệp phổ biến nhất hiện nay. Với thiết kế sử dụng góc quay 90º để đóng/mở, van hoạt động nhờ một viên bi kim loại hoặc nhựa có lỗ xuyên tâm, cho phép điều khiển dòng chảy linh hoạt và hiệu quả. Để hiểu rõ hơn về công dụng, cấu tạo, nguyên lý hoạt động của loại van này. Hãy cùng VN Đại Phong tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Giới thiệu chung về van bi tay gạt

Van bi tay gạt là một loại van công nghiệp được thiết kế để đóng, mở hoặc điều tiết dòng chảy của lưu chất trong hệ thống đường ống. Cấu tạo chính của van là một viên bi có lỗ xuyên tâm, khi xoay tay gạt 90° sẽ giúp đóng/mở hoàn toàn dòng chảy. Nhờ cơ chế vận hành đơn giản, thao tác dễ dàng và khả năng kín khít cao, van bi tay gạt ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực từ dân dụng đến công nghiệp.

Van bi gạt là gì?

Trên thị trường hiện nay, van tay gạt có nhiều loại khác nhau về chất liệu (inox, đồng, thép, nhựa), kiểu kết nối (ren, mặt bích, hàn) và kích thước đa dạng. Chúng đáp ứng nhu cầu sử dụng trong hệ thống cấp thoát nước, khí nén, dầu khí, hóa chất hay nông nghiệp. Chính vì tính linh hoạt và hiệu quả, van bi tay gạt đã trở thành một trong những giải pháp tối ưu cho việc kiểm soát dòng chảy trong đường ống.

Cấu tạo của van bi tay gạt

Van bi cơ có thiết kế khá đơn giản nhưng mang lại hiệu quả vận hành cao. Cấu tạo cơ bản của van gồm các bộ phận chính sau:

  • Thân van: Được làm từ các vật liệu như inox, đồng, thép hoặc nhựa. Là bộ phận bảo vệ và gắn kết các chi tiết bên trong, đồng thời quyết định độ bền, khả năng chịu áp lực và môi trường làm việc của van.
  • Bi van (Ball): Hình cầu, bên trong có lỗ xuyên tâm. Khi lỗ này song song với đường ống, van mở hoàn toàn; khi vuông góc, van đóng hoàn toàn.
  • Tay gạt (Handle lever): Nằm trên trục van, dùng để xoay bi van 90°. Giúp thao tác đóng/mở nhanh chóng, thuận tiện.
  • Trục van: Kết nối giữa tay gạt và bi van, chịu lực khi xoay. Được gia công chắc chắn để đảm bảo độ bền trong quá trình vận hành.
  • Gioăng làm kín (Seat & Seal): Thường được làm từ cao su, Teflon (PTFE) hoặc các vật liệu chịu nhiệt, chịu hóa chất. Đảm bảo độ kín khít, ngăn chặn rò rỉ lưu chất.
Cấu tạo của van bi tay gạt

Nhờ cấu tạo này, van bi tay gạt không chỉ dễ sử dụng mà còn có độ bền cao. Đảm bảo khả năng đóng/mở linh hoạt và đảm bảo lưu chất không bị rò rỉ trong quá trình vận hành.

Nguyên lý hoạt động của van bi cơ

Van bi cơ hoạt động dựa trên cơ chế xoay góc 90° của viên bi bên trong thân van. Trên viên bi có một lỗ xuyên tâm, khi tay gạt được xoay, lỗ này sẽ thay đổi vị trí so với dòng chảy, từ đó điều khiển trạng thái đóng/mở của van:

  • Trạng thái mở: Khi lỗ trên bi van song song với hướng dòng chảy, lưu chất đi qua dễ dàng và đạt lưu lượng tối đa.
  • Trạng thái đóng: Khi lỗ trên bi van vuông góc với đường ống, dòng chảy bị chặn lại hoàn toàn.
  • Điều tiết dòng chảy: Trong một số trường hợp, người vận hành có thể xoay tay gạt ở các góc khác nhau (dưới 90°) để giảm hoặc điều chỉnh lưu lượng theo nhu cầu.
Nguyên lý hoạt động của van bi tay gạt

Điểm nổi bật của Lever ball valve là khả năng đóng/mở nhanh chóng, thao tác dễ dàng và độ kín khít cao. So với các loại van khác như van cổng hay van bướm, van bi tay gạt giúp tiết kiệm thời gian vận hành, hạn chế rò rỉ và có tuổi thọ lâu dài.

Phân loại van bi tay gạt phổ biến

Van bi tay gạt được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau như chất liệu, kiểu kết nối, số mảnh thân van hoặc số ngã. Dưới đây là phân loại van bi tay gạt phổ biến:

Tiêu chí phân loại Các loại van bi tay gạt Đặc điểm chính Ứng dụng
Theo chất liệu Van bi tay gạt inox, van bi tay gạt đồng, van bi tay gạt thép, van bi tay gạt nhựa
  • Inox, thép: bền, chịu áp suất và nhiệt cao
  • Đồng: giá rẻ, dùng cho nước sạch
  • Nhựa: nhẹ, chống ăn mòn hóa chất
Công nghiệp, dân dụng, hóa chất, nước sạch
Theo kiểu kết nối Van bi tay gạt ren, van bi tay gạt mặt bích, van bi tay gạt hàn
  • Kết nối ren: dễ lắp đặt, kích thước nhỏ
  • Mặt bích: chắc chắn, dùng cho hệ thống lớn
  • Hàn: độ kín cao, không tháo rời
Hệ thống ống nước, khí nén, dầu khí
Theo số mảnh thân van Van bi 1 mảnh, van bi 2 mảnh, van bi 3 mảnh
  • 1 mảnh: gọn, giá rẻ
  • 2 mảnh: dễ tháo lắp, bảo dưỡng
  • 3 mảnh: tiện thay thế linh kiện
Nhà máy, xưởng sản xuất, hệ thống công nghiệp
Theo số ngã (cửa van) Van bi tay gạt 2 ngã, 3 ngã, 4 ngã
  • 2 ngã: đóng/mở cơ bản
  • 3 ngã, 4 ngã: chuyển hướng dòng chảy
Ống dẫn nhiều nhánh, hệ thống phân phối lưu chất

Nhờ sự đa dạng này, van bi tay gạt có thể đáp ứng nhiều nhu cầu khác nhau, từ dân dụng cho đến các hệ thống công nghiệp quy mô lớn.

Ứng dụng thực tế của van bi tay gạt

Với thiết kế đơn giản, dễ sử dụng và khả năng chịu áp lực cao, van bi tay gạt được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, cụ thể như:

  • Hệ thống cấp thoát nước dân dụng và công nghiệp: dùng để đóng/mở, điều tiết nguồn nước trong gia đình, tòa nhà, nhà máy xử lý nước.
  • Ngành dầu khí và khí nén: kiểm soát dòng chảy của khí nén, gas, xăng dầu với độ kín khít và độ an toàn cao.
  • Nhà máy hóa chất, dược phẩm, thực phẩm: van bi tay gạt inox hoặc nhựa thường được sử dụng trong môi trường có tính ăn mòn, yêu cầu vệ sinh khắt khe.
  • Ngành nông nghiệp và hệ thống tưới tiêu: dùng để phân phối nước đến các nhánh ống nhỏ, điều khiển tưới tiêu linh hoạt.
  • Ngành cơ khí và sản xuất công nghiệp: điều khiển dòng chất lỏng, dầu thủy lực trong các máy móc và dây chuyền sản xuất.
Ứng dụng van bi tay gạt trong đời sống

Nhờ tính ứng dụng đa dạng, van bi tay gạt đã trở thành một trong những thiết bị quan trọng, gần như không thể thiếu trong hệ thống đường ống hiện đại.

Mua van bi tay gạt ở đâu uy tín?

Hiện nay, thị trường van bi tay gạt tại Việt Nam rất sôi động với nhiều nhà cung cấp trong và ngoài nước. Người mua có thể dễ dàng tìm thấy các sản phẩm từ giá rẻ cho đến cao cấp, với đa dạng chất liệu như inox, đồng, thép hoặc nhựa. Tuy nhiên, sự phong phú này cũng kéo theo không ít rủi ro. Đặc biệt là tình trạng hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, dễ gây hỏng hóc và ảnh hưởng đến hiệu quả vận hành hệ thống đường ống.

Để đảm bảo chất lượng và độ bền lâu dài, khách hàng nên lựa chọn những đơn vị phân phối uy tín. Trong đó, Việt Nam Đại Phong là một trong những nhà cung cấp hàng đầu chuyên về van công nghiệp, bao gồm cả van bi tay gạt chính hãng. 

Với nhiều năm kinh nghiệm, sản phẩm đa dạng và dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, Việt Nam Đại Phong cam kết mang đến giải pháp tối ưu cùng mức giá cạnh tranh nhất cho khách hàng.

Kết luận

Có thể thấy, van bi tay gạt là một trong những loại van công nghiệp thông dụng nhất hiện nay nhờ thiết kế đơn giản, dễ sử dụng, độ bền cao và tính ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Việc lựa chọn đúng loại van phù hợp sẽ giúp hệ thống đường ống vận hành ổn định, an toàn và tiết kiệm chi phí bảo trì. Nếu bạn đang băn khoăn tìm nơi cung cấp van bi tay gạt uy tín, hãy liên hệ ngay với Việt Nam Đại Phong để được tư vấn chi tiết và nhận báo giá tốt nhất.